चिपळूण येथे रात्री अचानक जलवाहिनी फुटल्याने परिसरात मोठी खळबळ उडाली.
काल रात्री चिपळूण (Chiplun) तालुक्यातील फरशी तिठा (Farshi Titha) या ठिकाणी लोटे एमआयडीसी (Lote MIDC) कडे पाणीपुरवठा करणारी एक मोठी जलवाहिनी अचानक फुटली. या ‘water pipeline burst’ घटनेने परिसरातील नागरिकांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले. वाशिष्टी नदीतून (Vashishti River) एमआयडीसीला पाणी पोहोचवणाऱ्या या मुख्य जलवाहिनीच्या स्फोटाचा आवाज इतका मोठा होता की, आजूबाजूच्या नागरिकांना तो बॉम्ब फुटल्यासारखा वाटला. या अनपेक्षित घटनेमुळे परिसरातील दुकानदार आणि सामान्य नागरिक भयभीत झाले, कारण पाण्याच्या प्रचंड दाबाने खडी आणि दगड लांबपर्यंत उडाले, ज्यामुळे रस्त्यावर आणि आजूबाजूला गोंधळ निर्माण झाला.
स्फोटाचा आवाज आणि पाण्याचा लोंढा यामुळे परिसरातील जनजीवन विस्कळीत झाले.
जलवाहिनी फुटल्यानंतर पाण्याच्या प्रचंड दाबाने रस्त्यावर एका क्षणात पाण्याचा मोठा लोंढा निर्माण झाला. हा लोंढा इतका वेगवान होता की, रस्त्यावरील खडी आणि लहान दगड दूरवर फेकले गेले. स्फोटाचा आवाज ऐकून आजूबाजूच्या दुकानांमधील लोक आणि रस्त्यावरून जाणारे नागरिक अक्षरशः हादरले. काही मिनिटांसाठी त्यांना नेमके काय घडले हेच समजेनासे झाले. या ‘water pipeline burst’ मुळे केवळ आवाज आणि पाण्याचा प्रवाहच नव्हे, तर परिसरातील शांतता भंग पावली आणि सर्वत्र एक प्रकारचा तणाव जाणवू लागला. स्थानिकांनी तात्काळ एमआयडीसी युनिटमध्ये संपर्क साधून पाणीपुरवठा बंद करण्याची विनंती केली, जेणेकरून पुढील नुकसान टाळता येईल.
या घटनेमुळे आजूबाजूच्या दुकानांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले.
पाण्याचा प्रचंड प्रवाह थेट रस्त्यावर आणि आजूबाजूच्या दुकानांमध्ये शिरल्याने अनेक व्यावसायिकांचे मोठे नुकसान झाले. विशेषतः नरेंद्र माळी यांच्या दुकानात पाणी शिरल्यामुळे दुकानातील सर्व साहित्य भिजून गेले, ज्यामुळे त्यांना मोठा आर्थिक फटका बसला. केवळ माळी यांचेच दुकान नाही, तर इतर अनेक दुकानांनाही या ‘water pipeline burst’ मुळे वेगवेगळ्या प्रकारे नुकसान झाले आहे. दुकानांमधील मालाचे नुकसान होण्यासोबतच, फर्निचर आणि इतर वस्तूंचेही नुकसान झाले आहे. अचानक आलेल्या या संकटाने दुकानदारांना मोठा धक्का बसला आहे, कारण त्यांना या नुकसानीची भरपाई कशी मिळणार याची चिंता लागून राहिली आहे.
एमआयडीसी आणि ठेकेदाराच्या बेजबाबदार कारभारावर नागरिकांचा तीव्र संताप.
ही काही पहिलीच वेळ नाही, यापूर्वीही याच परिसरात अनेकदा जलवाहिनी फुटल्याच्या घटना घडल्या आहेत. त्यामुळे नागरिक एमआयडीसी (Maharashtra Industrial Development Corporation) आणि संबंधित ठेकेदाराच्या कारभारावर तीव्र संताप व्यक्त करत आहेत. नागरिकांच्या मते, एमआयडीसीचे अधिकारी आणि ठेकेदार बेजबाबदारपणे काम करतात आणि निकृष्ट दर्जाचे साहित्य वापरून काम करतात, ज्यामुळे वारंवार अशा घटना घडत आहेत. प्रत्येक वेळी जलवाहिनी फुटल्यावर तात्पुरती दुरुस्ती केली जाते, पण मूळ समस्येवर कायमस्वरूपी उपाययोजना केली जात नाही, असा आरोप नागरिक करत आहेत. या ‘water pipeline burst’ मुळे लोकांचा प्रशासनावरील विश्वास कमी होत चालला आहे.
निकृष्ट कामावर कारवाई करण्याची आणि चांगल्या दर्जाच्या कामाची नागरिकांची मागणी.
वारंवार होणाऱ्या या जलवाहिनी फुटण्याच्या घटनांमुळे नागरिकांमध्ये असंतोष वाढला आहे. ते प्रशासनाकडे निकृष्ट दर्जाचे काम करणाऱ्या ठेकेदारावर कठोर कारवाई करण्याची मागणी करत आहेत. तसेच, भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी एमआयडीसीला पाणीपुरवठा करणाऱ्या या जलवाहिनीचे काम अधिक चांगल्या आणि मजबूत पद्धतीने करण्याची मागणीही जोर धरत आहे. नागरिकांचा प्रश्न आहे की, प्रशासनाने कधीतरी या गंभीर समस्येकडे गांभीर्याने लक्ष देऊन यावर कायमस्वरूपी तोडगा काढणार आहे की नाही? या ‘water pipeline burst’ सारख्या घटनांमुळे होणारे नुकसान आणि नागरिकांना होणारा त्रास कधी थांबणार? चांगल्या प्रतीच्या कामाची आणि पारदर्शकतेची अपेक्षा नागरिक करत आहेत.
स्थानिक प्रशासनाकडून तातडीने उपाययोजना आणि दीर्घकालीन नियोजन आवश्यक.
या घटनेनंतर स्थानिक प्रशासनाने तातडीने पाणीपुरवठा पूर्ववत करण्यासाठी आणि नुकसानग्रस्त भागाची पाहणी करण्यासाठी पावले उचलली असली तरी, नागरिकांच्या मनात दीर्घकालीन उपायांबद्दल शंका कायम आहे. केवळ तात्पुरती डागडुजी न करता, जलवाहिनीच्या संपूर्ण नेटवर्कचे पुनरावलोकन करून आवश्यक तेथे दुरुस्ती आणि नूतनीकरण करण्याची गरज आहे. ‘water pipeline burst’ च्या या सततच्या समस्या केवळ आर्थिक नुकसानच करत नाहीत, तर यामुळे नागरिकांच्या सुरक्षिततेचा प्रश्नही निर्माण होतो. एमआयडीसीने या प्रकरणी अधिक जबाबदारीने वागून, भविष्यकालीन घटना टाळण्यासाठी ठोस योजना आखणे अत्यंत गरजेचे आहे. जनतेचा कर एमआयडीसीच्या अकार्यक्षमतेमुळे वाया जात असल्याचा आरोप नागरिक करत आहेत.
पर्यावरणावर आणि सार्वजनिक आरोग्यावर होणारे परिणाम दुर्लक्षित करून चालणार नाहीत.
एका मोठ्या ‘water pipeline burst’ मुळे केवळ भौतिक नुकसान होत नाही, तर त्याचे दूरगामी परिणाम पर्यावरणावर आणि सार्वजनिक आरोग्यावरही होऊ शकतात. रस्त्यावर वाहणारे पाणी, उडणारे दगड आणि चिखल यामुळे अपघात होण्याची शक्यता वाढते. तसेच, दूषित पाणी आसपासच्या परिसरात पसरल्यास आरोग्याच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात. वाशिष्टी नदीतून पाणीपुरवठा होत असल्यामुळे, जलवाहिनीच्या दुरुस्तीसाठी नदीतील पाण्याचा उपसा बंद करावा लागल्यास, औद्योगिक वापरासाठी पाणी टंचाई निर्माण होऊ शकते. या सर्व बाबींचा विचार करून, एमआयडीसीने केवळ तात्पुरत्या उपायांवर अवलंबून न राहता, जलवाहिनीची नियमित तपासणी, देखभाल आणि वेळेवर दुरुस्ती करणे हे अधिक महत्त्वाचे आहे.
